Afbrot er ekki afbrot nema afbrot hafi átt sér stað. Lygar búa ekki til afbrot.
Jóhann Þorvarðarson skrifar:
Samkvæmt Stjórnarskrá Íslands verður engum gert að sæta refsingu nema hafa gerst sekur um háttsemi sem var refsiverð samkvæmt lögum á þeim tíma þegar hún átti sér stað. Síðan segir að viðurlög megi ekki verða þyngri en heimiluð voru í lögum þegar háttsemin átti sér stað. Þar á eftir stendur að hver sá sem borinn er sökum um refsiverða háttsemi skuli saklaus talinn þar til sekt er sönnuð. Þetta gildir í öllum þróuðum lýðræðisríkjum og var komið á til að verja einstaklinginn fyrir opinberu ofríki og geðþótta opinbers valds. Skipanin var einnig komið á til að verja borgara fyrir ærunauðgun vanstilltra einstaklinga sem hika ekki við að beita fyrir sig lygi til að skaða aðra manneskju. Geirfinnsmálið er mörgum í fersku minni þar sem málsaðilar máttu sæta glórulausri ærunauðgun sem varði í áratugi. Ríkið hefur nú greitt málsaðilum málamyndar bætur, en sumir voru fallnir frá og upplifðu ekki réttlætið. Nefna mætti fleiri dæmi en ég læt það ógert. Þó liggur fyrir að dæmalistinn er ekki stuttur.
Í stjórnsýslulögum segir að stjórnvald skuli upplýsa mál nægjanlega áður en ákvörðun er tekin. Meðalhófsreglan setur síðan þær skyldur á ríkisvaldið að taka ekki íþyngjandi ákvarðanir ef ná má fram lögmætu markmiði með vægara móti. Sem sagt, ekki skal farið strangar í sakirnar en nauðsyn ber til. Ákvæðið er síðan endurtekið í lögum um meðferð sakamála. Í lögum um meðferð sakamála segir síðan að við rannsókn skuli vinna að því að hið sanna og rétta komi í ljós og gæta jafnt að atriðum sem horfa til sýknu eða sektar. Við rannsókn skal gæta þess að mönnum verði ekki gert meira tjón, óhagræði eða miski en óhjákvæmilegt er. Þessi atriði eru endurtekin í lögreglulögum.
Málaskrá lögreglunnar getur ekki átt að vera sarpur fyrir skáldsögur.
Í lögreglulögum segir einnig að eitt af hlutverkum ríkislögreglustjóra sé að halda málaskrá um kærur sem berast lögreglu um afbrot ásamt nauðsynlegum upplýsingum sem málið varðar. Nánar er sagt í lögunum að þetta sé í þágu óskilgreindra löggæsluhagsmuna og til að afstýra yfirvofandi hættu. Að lokum er sagt að ráðherra setji nánari reglur um skráningarnar með útgáfu reglugerðar. Í henni kemur fram að skrá eigi til dæmis nöfn og kennitölur málsaðila. Aftur á móti stendur hvergi í lögum að heimilt sé að skrá persónugreinanlegar upplýsingar í upplýsingakerfi lögreglunnar þegar kæra á ekki við rök að styðjast. Afbrot er ekki afbrot nema afbrot hafi átt sér stað. Lygar búa ekki til afbrot. Málaskrá lögreglunnar getur ekki átt að vera sarpur fyrir skáldsögur.
Samantekið, þá eiga lögin að verja saklaust fólk og girða fyrir ærunauðgun. Lögin eiga að verja landsmenn fyrir rakalausum árásum á heiður þeirra, virðingu og sæmd. Þegar mál eru fyrnd, runnin út á tíma, þá er bara tvennt í boði lögum samkvæmt. Að rannsaka mál til niðurstöðu þar sem sakborningur fær að koma andmælum og sönnunargögnum á framfæri ellegar að vísa kæru frá án þess að skuggi falli á æru sakbornings. Í lögum um meðferð sakamála segir að lögregla skuli vísa frá kæru ef ekki þyki efni til að hefja rannsókn ef kæra er ekki á rökum reist. Ljóst má vera að ekki er fyrir hendi lagaheimild til að skrá persónuupplýsingar saklauss fólks í málaskrá lögreglu í kjölfar þess að einhverjum illa innrættum aðila datt í hug að ljúga upp á náungann. Eyða ber öllum persónugreinanlegum upplýsingum aðilans sem borinn er röngum sökum.
Eins og segir að ofan þá er það forsendubundið hvort skrá skal kæru í málaskrá lögreglunnar. Skilyrðið er að afbrot hafi í raun átt sér stað! Hér skiptir engu hvort mál eru fyrnd eður ei. Skráningarheimildin er einfaldlega ekki fyrir hendi ef fólk er saklaust enda er það ígildi refsingar að skrá persónugreinanlegar upplýsingar saklauss fólks í málaskrána. Að skrá saklaust fólk í málaskrá getur aldrei fallið undir löggæsluhagsmuni því þá gætum við allt eins vel fellt alla þjóðskrána undir málaskrá lögreglunnar. Líka nýfædd börn og byggt upp fullkomið lögregluríki.
Áburðurinn er skráður í kerfi lögreglunnar út fyrir gröf og dauða þess sem sætt hefur ærunauðgun.
Í október árið 2013 þá sendi ríkissaksóknari (æðsta opinbera ákæruvaldið) tilmæli til lögreglustjóra landsins samanber afrit sem fylgir. Tilmælin eru á vitorði mjög fárra og ekki birt á heimasíðu ríkissaksóknara. Í þeim segir að þegar meint sök er augljóslega fyrnd þá „verði alla jafna ekki“ um frekari aðgerðir lögreglu að ræða en móttöku skriflegrar kæru frá kæranda. Rannsókn málsins skal hætt án mögulegrar andmæla frá sakborningi og lýkur málinu síðan með því að sakborningur er skráður í upplýsingakerfi lögreglunnar sem „tilkynntur“. Hér skiptir engu hvort viðkomandi er saklaus eður ei. Viðkomandi er bara stimplaður og kominn á skrá hjá lögreglunni án þess að hugað sé að afleiðingum fyrir sakborninginn. Alvarleikinn er sá að um er að ræða upplýsingar sem hægt er að leka hvenær sem er eða vísa til af aðilum sem búa yfir skráningarvitneskju til að halda lífi í efa um að viðkomandi sé ekki endilega saklaus. Tilgangurinn getur verið að koma höggi á fólk, til dæmis pólitíska andstæðinga eða koma á atvinnubanni gagnvart viðkomandi. Þannig nær illa innrættur aðili sem borið hefur ósannindi upp á náungann að meiða viðkomandi til lífstíðar þó saklaus sé. Áburðurinn er skráður í kerfi lögreglunnar út fyrir gröf og dauða þess sem sætt hefur ærunauðgun.
Skráning persónugreinanlegra upplýsinga saklauss fólks er íþyngjandi ákvörðun og fellur skráningin ekki undir fyrningarákvæði laga. Allar ákvarðanir eru nefnilega teknar í nútíðinni eðli málsins samkvæmt. Engir löggæsluhagsmunir eru síðan fólgnir í skráningarofbeldi lögreglunnar, en það stuðlar aftur á móti að lögregluræði sem ekki er markmið laganna. Ríkissaksóknari hefur farið illa fram úr valdheimildum embættisins með útgáfu áðurnefndra tilmæla.
Þið sjáið orðalagið í tilmælum ríkissaksóknara „verði alla jafna ekki“, en það táknar að ekki er um reglu að ræða heldur er það orðið valkvætt hvenær fyrnd mál skuli fullrannsökuð og hvenær ekki. Mér dettur strax í hug að innmúraðir fái sína sérmeðferð á meðan almúgamaðurinn þarf að sæta æruógn og jafnvel ærunauðgun með skráningarofbeldi lögreglunnar þegar trufluðum einstaklingi dettur í hug að ljúga upp á náungann.
Umboðsmaður Alþingis hafði engar athugasemdir fram að færa.
Tilmæli ríkissaksóknara og hluti reglugerðar ráðherra á sér hvorki lagastoð né hliðstæðu nema ef menn vilja líta til Þýskalands nasista þar sem saklausir gyðingar voru brennimerktir og drepnir fyrir það eitt að vera gyðingar. Nú eða ef menn vilja rifja upp McCarthyisma Bandaríkjanna þar sem fólk, og þá aðallega listamenn, var lagt í einelti fyrir frjálslyndar skoðanir sem eru viðteknar í dag. Nær í tíma þá rifjast upp skráning rússneskrar yfirvalda á samkynhneigðu fólki bara vegna samkynhneigðar þess.
Þið munið kannski eftir þessari grein hér „Steingrímur J sýnir sitt rétta andlit að lokum“, en þar sagði ég ykkur frá því að Steingrímur J hafi ásamt þöglu samþykki forsætisnefndar Alþingis valið mann innan úr valdakerfinu, héraðsdómarann Kjartan Bjarni Björgvinsson, til að taka tímabundið við stöðu setts Umboðsmanns Alþingis.
Héraðsdómarinn og setti umboðsmaðurinn hann Kjartan er ekki að tvínóna við hlutina. Hefur nú þegar tjáð hug sinn gagnvart skráningaráráttu lögreglunnar á persónugreinanlegum upplýsingum í máli sem hann lauk nýverið við að skoða. Um er að ræða mál þar sem einstaklingur var borinn þungum en jafnframt röngum sökum hjá lögreglunni. Viðkomandi var meinað að koma að andmælum eða sönnunargögnum um sakleysi sitt á þeim grundvelli að málið væri fyrnt. Saklausi aðilinn er núna skráður sem tilkynntur í málaskrá lögreglunnar og hangir sú ógn yfir að truflaðir aðilar sem hafa skráningarvitneskju noti hana í meiðandi tilgangi. Settur Umboðsmaður Alþingis hafði engar athugasemdir fram að færa.
Hann er valdakarl.
Kjartani þótti ólögmæt tilmæli ríkissaksóknara ekki ávarpsins virði. Þögn hans verður ekki túlkuð á annan vega en þann að skráningarfíkn lögreglunnar sé æðri stjórnarskrárvörðum réttindum landsmanna að halda í hreinleika eigin æru. Skráning persónugreinanlegra upplýsinga saklausra er sem myllusteinn um háls viðkomandi ævilangt. Á sama tíma þá smílar umboðslausi umboðsmaðurinn bara framan í heiminn. Erfðamengi valdafólks skilur ekki stöðu almúgans, alþýðunnar. Þegar af þessum ástæðum þá á Kjartan ekkert erindi í embætti setts Umboðsmanns landsmanna. Hann er valdakarl.